RODZAJE SPORTÓW KONNYCH

Osoby, które czują się już dobrze w siodle i opanowały jazdę konną w hali i na wolnym powietrzu, mogą mieć ochotę na coś więcej. Jest wiele sportów konnych, które można uprawiać, wiele z nich wymaga jednak wytrwałości i dyscypliny. Należą do nich : ujeżdżanie, skoki i wyścigi konne.

PODSTAWOWE CHODY

W zależności od tego , jak szybko koń się porusza , jego chód wygląda inaczej. Rozróżnia się trzy podstawowe chody --- stęp, kłus i galop, a także chody specjalne .

STĘP
Konie i kucyki najchętniej poruszają się stępem , ponieważ ten rodzaj chodu jest najmniej wyczerpujący. Stęp to chód czterotaktowy, koń stawia wszystkie cztery nogi kolejno.

KŁUS
Konie i kucyki poruszają się kłusem, gdy chcą szybciej pokonać stosunkowo krótki odcinek. Kłus jest chodem dwutaktowym. Koń stawia dwie nogi po przekątnej jednocześnie. W szybkim kłusie występuje faza lotu , podczas której żadna noga nie dotyka ziemi .

GALOP
Galop jest najszybszym z chodów. Konie rzadko galopują, częściej poruszają się stępem lub kłusem. Galop to chód trójtaktowy. Koń stawia najpierw nogę tylną, potem dwie nogi po przekątnej, a następnie przednią prowadzącą. W zależności od tego, która noga stawiana jest jako ostatnia, rozróżniamy galop na lewą i na prawą nogę. Koń w galopie wygląda, jakby poruszał się skokami. Ten typ chodu jest dość trudny dla początkujących, ale doświadczeni jeźdźcy bardzo go lubią.

CHODY SPECJALNE :
Oprócz chodów podstawowych rozróżnia się także chody specjalne. " Tolt " to szybki rodzaj stępa. " Inochód " jest chodem dwutaktowym. Dwie kończyny, tylna i przednia, jednej strony stawiane są jednocześnie, następnie obie kończyny drugiej strony. Tolt i Inochód są charakterystyczne dla koni Islandzkich. Mniej znane chody to FOXTROTT, przypominający taniec, i RUNNING WALK, bardzo szybki chód czterotaktowy.

TOLTT:

INOCHÓD :

PIAFFE:

RUNNING WALK :

PASAŻ :

Dosiadanie i pierwsze kroki

Podczas zakładania uzdy i siodłania konia trzeba być dokładnym i skrupulatnym. Nieprawidłowe osiodłanie lub źle wyregulowana uzda mogą być przyczyną uszkodzeń skóry konia.

KIEŁZNANIE I ZDEJMOWANIE OGŁOWIA :
Jeździec staje z lewej strony konia , przekłada wodze przez głowę. Lewą ręką wkłada kiełzno do pyska. Po włożeniu kiełzna prawą ręką przekłada nagłówek za uszami.Podczas tej czynności należy głaskać konia uspokajająco. Następnie zapina się rzemienie ogłowia. Zdejmowanie przebiega w sposób odwrotny.

SIODŁANIE I ROZSIODŁYWANIE :
Koń stoi przywiązany. Jeździec zakłada czaprak i siodło z wysoko podciągniętymi strzemionami z lewej strony konia na grzbiet, nieco bliżej głowy, następnie przesuwa siodło we właściwe miejsce na grzbiecie. Popręg zapina tylko lekko pod brzuchem konia. Zanim jeździec go dosiądzie, reguluje popręg, zapina go dokładnie i opuszcza strzemiona. Siodło zdejmuje się, stojąc również przy lewym boku konia. Najpierw podciąga się wysoko strzemiona, następnie odpina popręg i zdejmuje siodło.

WSIADANIE I ZSIADANIE :
Na konia wsiada się z lewej strony :
jeździec trzyma wodzę w dłoni, lewą stopę wsuwa do strzemienia , a prawą rękę opiera na siodle. Prawą nogą odbija się od ziemi i przekłada nad siodłem. Wsuwa prawą w strzemię i chwyta wodze. Z konia zsiada się również z lewej strony.

PIERWSZE KROKI:
Każdy początkujący jeździec zaczyna jazdę konną od ćwiczeń na lonży. Lonża ma ok 8 m długości. Taki trening trwa do czasu, aż jeździec poczuje się pewniej w siodle i opanuje podstawy jazdy konnej. Musi się nauczyć m.in trzymać wodze i mieć prawidłowo ułożone nogi.

Szkolenie Konia

Tylko koń i jeździec mówiący  tym samym językiem mogą się ze sobą porozumieć , dlatego muszą się go nauczyć. Każdy w swojej szkole jazdy.

TRENER
Konia powinien szkolić trener z dużym doświadczeniem , cierpliwie prowadząc zwierzę , który potrafi rozpoznać jego osobowość. Szkolenie powinno przygotować zwierzę do budowania z jeźdźcem związku opartego na wzajemnym zaufaniu. Dlatego tak ważny jest stosunek człowieka do konia: spokój , opanowanie i czułość w kontakcie ze zwierzęciem.

PIERWSZE SPOTKANIE
Przyzwyczajenie konia do uzdy zaczyna się już w młodym wieku. Źrebakom zakłada się kantary podczas zabiegów pielęgnacyjnych i uczy pierwszych komend głosowych. Potem przychodzi czas na uzdę i siodło. Podczas treningu młody koń prowadzony jest na lonży, czyli długiej linie, uczy się powoli panować nad własnymi nogami i reagować na proste komendy. Najtrudniejszy moment to pierwsze dosiadanie. Koń musi utrzymać równowagę z jeźdźcem na grzbiecie.

SZKOLENIE PODSTAWOWE :
Podczas szkolenia koń pokonuje krok po kroku kolejne jego szczeble. Zdobywa nowe umiejętności, uczy się np: różnych rodzajów chodów, tempa,zatrzymywania się i zmiany kierunku.

SZKOLENIE SPECJALISTYCZNE :
Gdy koń opanuje już podstawowe umiejętności, nadchodzi czas na szkolenie specjalistyczne : ujeżdżanie, czyli dresaż i skoki . W dresażu chodzi głównie o wyczucie konia , określonych figur i ruchów i właściwe reagowanie na komendy. Podczas szkolenia konia jeździec musi pamiętać o podstawowych zasadach zwanych wśród ekspertów skalą szkolenia.


PO DOBRZE WYKONANYM ZADANIU KONIA TRZEBA CHWALIĆ I NAGRADZAĆ.

Jazda Konna

Nauka jazdy konnej nie jest trudna i dostarcza wiele radości !! Wystarczą : właściwe wyposażenie dla konia i jeźdźca, odpowiedni koń i doświadczony instruktor w szkole jazdy. Chłonąc podstawy i techniki jazdy konnej , nie wolno nigdy zapomnieć , że konie to istoty żywe , którym należy się szacunek i dobre traktowanie. Tylko wtedy może wytworzyć się specyficzna więź między koniem i jeźdźcem sprawiając , że staną się zgraną parą !!!

Konkurencje Western

Barrel Racing – jest to wyścig na czas wokół trzech beczek ustawionych na planie trójkąta o podstawie 27 m i ramionach 31.5 m. Schemat przejazdu między beczkami określony jest regulaminem. Ten wyścig, podobnie jak i inne konkurencje westernowe może odbywać się wyłącznie na podłożu piaszczystym. Najbardziej znaną zawodniczką tej konkurencji jest Charmaryne James, która na koniu Scamper w latach 90. dziesięć razy z rzędu zdobywała tytuł mistrzyni świata 

Pole Bending – kolejny wyścig na czas, tym razem pomiędzy sześcioma tyczkami ustawionymi w linii, 7 metrów jedna od drugiej. Schemat przejazdu preferuje konia szybkiego i takiego, który lotne zmiany nogi ma opanowane do perfekcji.

Reining – konkurencja nieco podobna do klasycznego ujeżdżenia, lecz dużo bardziej dynamiczna. Jej celem jest zaprezentowanie sportowych możliwości, atletycznego konia typu ranczerskiego, jest też czasami zwana westernowym ujeżdżeniem. Zadaniem zawodnika jest przejechanie jednego z dwunastu dopuszczonych regulaminem schematów. Na każdy schemat składają się duże szybkie i małe wolne koła, lotne zmiany nogi, rollback, szybkie obroty wokół tylnej nogi w prawo i w lewo tzw. spiny oraz zatrzymania z poślizgiem tzw. sliding stop. Cały przejazd odbywa się galopem. Kolejność i miejsce wykonania tych elementów jest ściśle określona. Logiem tej konkurencji jest koń wykonujący sliding stop. Ten widowiskowy element polega na zatrzymaniu konia z galopu, w trakcie, którego koń obniża mocno zad, blokuje stawy skokowe i zaczyna się ślizgać na tylnych nogach, a nogi przednie pozostają w ruchu, jak gdyby ciągnąc ten stop. Takie zatrzymanie możliwe jest dzięki specjalnemu kuciu konia na podkowy tzw. slider oraz dzięki nawierzchni areny. Ta nawierzchnia to równy, wywalcowały, twardy podkład, a na nim 8-15 cm drobnego piasku. Nawierzchnia w reiningu jest tak ważna, że w czasie zawodów po przejeździe pięciu zawodników bronuje się arenę. Kolejnym widowiskowym elementem są bardzo szybkie obroty wokół stacjonarnej tylnej nogi (lewej przy obrotach w lewo…) tzw. spiny. Zazwyczaj wykonuje się 4 spiny w prawo i 4 w lewo. Rollback to manewr polegający na zatrzymaniu konia z galopu (sliding stop), a następnie obrót o 180 stopni i natychmiastowy galop w przeciwnym kierunku.

Western Pleasure – jak sama nazwa wskazuje konkurencja ma na celu zaprezentowanie przyjemności z jazdy na koniu westernowym, pokazanie jego bardzo miękkich i wolnych chodów. Zawodnicy (max.16) poruszają się wokół areny na odległościach, kolejno w obu kierunkach. Prezentują stęp, bardzo wolne i wygodne kłus i galop (jog i lope), kłus wyciągnięty oraz zmianę kierunku i cofanie. W tej konkurencji oceniany jest głównie koń. Cechą tej konkurencji jest użycie przez zawodników bardzo ozdobnych, zdobionych srebrem siodeł, napierśników i ogłowi. Jednak ten atrakcyjny wygląd nie ma to wpływu na ocenę końcową, bo oceniane są głównie chody konia.

Western Riding – jest to konkurencja dla dobrze przygotowanego konia do pracy na ranczu, konia wrażliwego, inteligentnego i z dobrym ruchem. Polega ona na przejechaniu jednego dwóch schematów zamieszczonych w regulaminach. Tor jazdy wyznaczony jest markerami (pachołkami). Przejazd między nimi odbywa się wyłącznie galopem i charakteryzuje się wieloma lotnymi zmianami nogi. Nie jest to konkurencja na czas, ale powinna być wykonana w dość szybkim tempie.

Western Horsemanship – w odróżnieniu od Western Pleasure, tutaj oceniany jest głównie jeździec, jego dosiad, praca rąk, sposób stosowania pomocy oraz zdolność do pokazania i kontrolowania konia. Oceniany jest nie tylko efekt pracy jeźdźca(sposób poruszania się konia), ale przede wszystkim metody, jakich on używa by ten cel osiągnąć. Schematy tej konkurencji wyglądają dziecinnie prosto, ale pod krytycznym okiem sędziów, uzyskanie poprawnej oceny jest bardzo trudne. Regulamin ściśle określa pozycję jeźdźca w siodle, pozycję rąk, sposób wsiadania i zsiadania itp. Jest to konkurencja dla młodych adeptów westernu, gdyż rozgrywana tylko w klasach młodzieżowej (youth) i amatorskiej.

Trail – zadaniem zawodnika jest pokonanie toru przeszkód. Zazwyczaj tor składa się z kilkunastu (min.6) przeszkód, z czego trzy są zawsze obowiązkowe, a pozostałe sędziowie wybierają z listy przeszkód dodatkowych. Przeszkody obowiązkowe to otwarcie, przejście i zamkniecie z konia bramki, jazda nad czterema kłodami lub drągami leżącymi na ziemi oraz cofanie. Drągi zawodnik pokonuje stępem, kłusem lub galopem (w zależności do schematu) a cofanie może odbywać się w korytarzu ułożonym z drągów lub między markerami. Przeszkody dodatkowe to np. serpentyna w stępie lub kłusie, oczko wodne lub staw, przenoszenie przedmiotów z jednego miejsca na drugie, przejazd przez mostek, ciąg nad drągami (sidepass) i inne. Jest też lista przeszkód zakazanych np. opony, żywe zwierzęta, skoki, rury PCV, ogień…

Team Penning – pierwsza z konkurencji z bydłem i jedyna zespołowa. Zadaniem zespołu złożonego z trzech jeźdźców jest oddzielenie ze stada trzech jednakowo oznakowanych sztuk bydła i zagonienie je do zagrody znajdującej się po przeciwnej stronie areny. Zespół ma na to max. 90 sek, zwycięża ten zespół, który zrobi to najszybciej.

Cutting – druga najważniejsza obok reiningu konkurencja stylu western. W Stanach Zjednoczonych nagrody na zawodach są wyższe niż w reiningu,(np. na Futurity w cuttingu zwycięzca otrzymuje ponad 200 tys. $). Zadaniem zawodnika jest oddzielenie od stada wskazanego przez niego cielaka i utrzymanie go w pewnej odległości od stada. Instynkt stadny nakazuje cielakowi powrót do stada i w tym momencie zaczyna się prawdziwe odcinanie ( cut znaczy po angielsku odciąć, oddzielić). Koń i cielak ustawione sa do siebie głowami i w czasie odcinania stanowią swoje lustrzane odbicie. Jaki ruch wykona cielak, taki sam ruch wykonuje koń, blokując mu drogę powrotu do stada. Należy podkreślić, że przy odcinaniu koń pracuje samodzielnie, a zadaniem zawodnika jest tylko utrzymanie się na koniu. Taka praca konia jest możliwa dzięki tzw. krowiemu zmysłowi (cow sense), jaki posiadają konie do cuttingu. Zawodnik ma 2.5 minuty na zaprezentowanie możliwości swoich i konia. Zazwyczaj udaje mu odciąć od stada po kolei dwa cielaki.

Working Cow Horses – to konkurencja składająca się z dwóch części. Pierwsza część to przejazd taki sam jak w reiningu, tylko według schematów dla Working Cow Horses. Druga część to indywidualna praca zawodnika z pojedynczym cielakiem. Na początku cielaka należy utrzymać w rogu areny ( ta część pracy nazywa się boxing), następnie z narożnika cielaka wypuszcza się na długą ścianę areny i trzeba go zawrócić przynajmniej raz w każdym kierunku (going down the fence) i na koniec wyprowadza się go na wolną część areny blisko jej środka i zmusza się go do zataczania kół ( koń pozostaje po zewnętrznej stronie cielaka). Należy wykonać po jednym kole w każdym kierunku. Pokaz jest bardzo dynamiczny, odbywa się na dużej szybkości w galopie, a koń może wykazać się swoim cow sensem i zdolnością do kontrolowania cielaka. Obydwie części konkurencji punktowane są oddzielnie, a na wynik zawodnika składa się suma punktów z obu części.

Zawody stylu western są barwną imprezą. Mimo, że regulamin ściśle określa strój zawodników (kapelusz, spodnie, najczęściej jeans, koszula z długim rękawem i kowbojskie buty), to jednak w jego ramach każdy z zawodników dobiera kolorystykę swojego stroju według własnego gustu i upodobań. W tle słychać przeboje muzyki country, a żywe i głośne reakcje publiczności są dopełnieniem swobodnej atmosfery na zawodach.

Jazda konna w stylu Western

Jazda konna w stylu western to styl jazdy konnej wywodzącej się ze Stanów Zjednoczonych. Powstał on na potrzeby tamtejszych farmerów, którzy wykorzystywali konie do pracy. To zupełnie odmienny styl m.in w porównaniu z angielską szkołą , który rządzi się swoimi zasadami dotyczącymi jazdy , wyszkolenia konia oraz sprzętem i strojem.
Podstawową różnicą polega na tym . że typowe pomoce podczas jazdy , takie jak , łydka , ręka , sam dosiad , działają impulsowo. Inny jest też wypomniany powyżej sprzęt . Po pierwsze , siodło westernowe , które jest znacznie głębsze od klasycznego i wyposażone jest w róg , który umieszczony jest z przodu , a który służy do podtrzymania się w razie gwałtownych ruchów konia. Przydaje się także do wiązania liny w przypadku konkurencji z cielakami.
Kolejnym wyróżnieniem , jeżeli chodzi o sprzęt w jeździe western , jest tzw. czanka , czyli specjalne kiełzno . Używając go wodze trzymamy w jednej ręce , a druga jest wolna - przydaje się do stosowania lassa . Kolejny element , to strój ważny szczególnie w trakcie zawodów.

Wasze ulubione konie

Prosiłabym was , żebyście w komentarzach tego posta wymienili rasy koni , albo sprawy z nimi związane , o których jeszcze powinnam napisać.